Tại sao bạn lại nên dùng Lean Canvas Model khi lập mô hình kinh doanh cho Startup ? Vậy Lean Canvas là gì?
Trước khi đi vào bài viết này, mình muốn tự xự cho các bạn biết, sở dĩ mình viết bài viết này bởi vì Mr.Connect đã từng làm không ra hồn bất cứ mô hình kinh doanh nào theo kiểu Business Canvas, đơn giàn là vì nó không phù hợp cho Startup. Trải qua rất nhiều thăng trầm bể dâu, có những cái chết đâm đầu…sứt dầu mẻ trán, cuối cùng thì cũng “ơn giời, trời thương rồi”… đặc biệt là vào đầu năm 2019, Mr. Connect có tham dự một lớp chia sẻ lập mô hình kinh doanh thực tế của anh Ninh Gia Hạnh – hiện là CEO của công ty thiết kế nội thất EKE, myXteam và một số công ty khác nữa…Ninh Gia Hạnh là một người khá vui vẻ, hài hước, béo béo và vô cùng…bla bla, mà thôi chúng ta kể về cao thủ giang hồ này trong các câu chuyện sau, còn bây giờ là “CÚ TÁT THỨC TỈNH CHO STARTUP !!!“
Nếu bạn đang có ý định khởi nghiệp hoặc đơn giản là bắt đầu kinh doanh 01 thứ gì đó, rồi bạn cũng lấy giấy bút ra làm một mô hình kinh doanh cho hoành tráng với người ta thì mình cũng hiểu và thông cảm nếu như bạn lại giải tán công ty thêm 01 lần nữa…???
Ở đây mình sẽ nói về một “MÔ HÌNH KINH DOANH THỰC TẾ của THỰC TẾ” chứ không phải Business Model mà bạn đã từng nghe. Đọc tới đây mà bạn đang thấy nhột nhột thì bạn hãy vui lên, chúng ta đang tìm thấy 01 bài viết đáng để xem nhất hệ mặt trời rồi đấy, kkk ?
Hãy chú ý sự khác biệt giữa Business Canvas và Lean Canvas như bên dưới:
Các bạn có thấy khác không ? Nếu các bạn không thấy khác thì hãy vui lên, lại đến đúng chỗ rồi :)))
Chính mình cũng không ngờ rằng lại có kiểu Lean Canvas này, và sau khi được anh Ninh Gia Hạnh hướng dẫn làm mô hình kinh doanh thực tế & thực tế. Mình mới thấy đúng là cái mô hình kinh doanh anh Hạnh chỉ chính là cái Lean Canvas, và đây mới chính là cái mô hình kinh doanh cần cho bạn, những người đang có ý định Startup một công việc kinh doanh. Sự khác biệt rõ ràng nhất là Lean Canvas nó tập trung số 1 vào trả lời câu hỏi:
- KHÁCH HÀNG CỦA BẠN ĐANG GẶP NỖI ĐAU GÌ ?
- VÌ SAO ĐÂY LÀ VẤN ĐỀ CẦN BẠN GIẢI QUYẾT ?
- VÌ SAO ĐÂY LÀ NHU CẦU CỦA KHÁCH HÀNG ?
Cái sai lầm hầu hết của các bạn mới bắt đầu kinh doanh là bán thứ mình có chứ không chịu khó tìm ra cái khách hàng cần
Và vì thế sai lầm bắt đầu…
Thôi bỏ đi, nếu bạn đã từng sai lầm như mình thì không sao đâu, vì sẽ …còn nữa, kakaka :))), mình đùa tí chứ quá khứ không bao giờ là một điều xấu khi ta học được điều gì từ nó. Bây giờ chúng ta nói về Lean Canvas nhé !
Không cần đến một bản kế hoạch kinh doanh dài vài chục trang giấy và có thể ngốn của bạn vài tuần để hoàn thành, Lean Canvas là mô hình giúp bạn có thể xây dựng hoặc phân tích một mô hình kinh doanh trên một trang giấy trong khoảng 20 – 30 phút. Thay vì lập ra một bản-kế-hoạch-hoàn-hảo ngay từ lần đầu hạ bút thì Lean Canvas hướng đến việc phát triển liên tục thông qua các bài kiểm tra thường xuyên và nhanh chóng các giả thiết ban đầu với thực tế trên thị trường và khách hàng. Lean Canvas là một phiên bản biến thể được Ash Maurya phát triển từ mô hình Business Model Canvas do Alexander Osterwalder đưa ra trong cuốn sách nổi tiếng có tên Business Model Generation. Khác với mô hình Business Model Canvas được áp dụng rộng rãi cho cả các doanh nghiệp mới và cũ thì Lean Canvas tập trung vào việc tiếp cận từ khía cạnh tìm và giải quyết vấn đề nhằm phục vụ cho các đối tượng chính là các doanh nhân khởi nghiệp.
Lean Canvas Model được chia sẻ lần đầu trong một bài viết trên blog của tác giả có tên “How to Document your business Model On 1 Page” (tạm dịch: làm thể nào để lập mô hình kinh doanh trên một trang giấy) sau đó được trình bày đầy đủ trong cuốn Running Lean.
Các thành phần của một bảng Lean Canvas
Mô hình Lean Canvas được thúc đẩy bởi những phản hổi từ thị trường và triết lý của nó tập trung chủ yếu vào những việc không ngừng hoàn thiện để có được sản phẩm khả dụng tối thiểu tiếp theo. Phương pháp tinh gọn (Lean Methodology) phù hợp với startup bởi vì nó khuyến khích các doanh nhân khởi nghiệp trình bày rõ ràng các vấn đề và tránh tạo ra những sản phẩm sai và không cần thiết.
Nếu bạn muốn tạo 1 bảng Lean Canvas cho các ý tưởng có tính cạnh tranh của mình thì bạn cần hoàn thành 9 yếu tố sau đây trong bảng kế hoạch kinh doanh đó:
Các thành phần cơ bản của một bảng mô hình kinh doanh Lean Canvas
(Làm theo thứ tự 1 –> 9 sẽ có kết quả tốt nhất, và cũng dễ dẫn dắt mô hình nhất)
1. Problem (vấn đề): đa số các Startup thất bại trong việc “tạo ra đúng sản phẩm” chứ không phải là “tạo ra sản phẩm đúng cách”. Cách doanh nhân khởi nghiệp thường đánh giá sai nhu cầu của khách hàng, vấn đề từ thị trường là nguyên nhân chính dẫn đến thất bại. Do đó hiểu rõ và tìm hiểu các vấn đề là yếu tố đầu tiên của mô hình. Lưu ý: Ở giai đoạn đầu nên giới hạn trong phạm vi 3 vấn đề mấu chốt mà bạn muốn giải quyết cho khách hàng.
2. Customer Segments (CS- Phân khúc khách hàng): Các nhóm khách hàng chính mà bạn hướng đến là ai? Quan trọng và cực kỳ quan trọng, rất quan trọng đến độ mình phải nhấn đi nhấn lại sự quan trọng để bạn phải nhớ kỹ dòng sau đây: “Ai là người sẵn sàng đưa tiền cho bạn ngay lập tức khi bạn trình bày giải pháp của bạn với họ ? AI ?”
3. Unique Value Proposition (UVP – Đề xuất giá trị khác biệt): Những ưu điểm mang tính cạnh tranh của mô hình khởi nghiệp của bạn là gì? Với khách hàng, đâu là lý do quan trọng nhất khiến họ chọn mua sản phẩm của bạn?
4. Solution (Giải pháp): Các đặc điểm của sản phẩm hoặc dịch vụ giúp khách hàng giải quyết vấn đề của họ. Nên nhớ là bạn không thể giải quyết mọi vấn đề một lúc. Theo Lean Startup thì bạn nên lựa chọn những tính năng có tính hữu dụng tối thiếu trước sau đó dần hoàn thiện nâng cấp để phù hợp với nhưng đối tượng khác nhau đã trong vòng phản hồi cốt lõi của Lean Startup bao gồm Xây dựng – Đo lường – Học hỏi.
5. Channels (Kênh bán hàng): Các cách để tiếp cận khách hàng. Bạn nên liệt kê rõ cách kênh có trả phí và không. Bình thường sẽ có 4 loại kênh chính là: truyền thông, phân phối, bán hàng và chăm sóc khách hàng.
6. Revenue Stream (Nguồn doanh thu): Liệt kê tất các khoản thu được từ mô hình kinh doanh của bạn, nguồn thu của bạn đến từ đâu ?
7. Cost Structure (Chi phí): Các chi phí mà công ty phải bỏ ra ví dụ như chi phí phân phối, lương, thưởng,v.v.
8. Key Metrics (Chỉ số chủ chốt): Startup thường dễ bị nhấm chìm trong núi số liệu để có thể sắp xếp các biến số không chắc chắn đó. Tuy nhiên ở bất kỳ thời điểm nào cũng chỉ có một vài hoạt động chính mang lại giá trị. Vậy nên các doanh nhân khởi nghiệp cần tìm ra và tập trung vào 1 số hành hoạt động chính. Lưu ý rằng điều này cũng có tính rủi ro nếu bạn xác định sai có thể gây ra lãng phí.
9. Unfair Advantage (Lợi thế cạnh tranh độc quyền): Đây là phần khó hoàn thiện nhất với các Startup. Nó là những gì bạn có mà đối thủ hoặc người khác khó có thể mua hoặc sao chép được. Đây là yếu tố sống còn của 1 startup bạn nên liên tục dành thời gian suy nghĩ về vấn đề này cà tìm ra những lợi thế cạnh tranh của mình.
Facebook Lean Canvas
Dưới đây là hình ảnh ví dụ cụ thể về mô hình Lean Canvas của Facebook:
Khuyến mãi luôn các bạn bảng hướng dẫn làm Mô hình kinh doanh thực tế & thực tế của anh Ninh Gia Hạnh
Rồi, xong, chúc các bạn xây dựng được Mô hình kinh doanh thành công trên 01 trang giấy. Lời khuyên của mình là dẹp mấy cái mô hình kinh doanh vài chục tờ hay nguy hiểm các kiểu đi, với kinh nghiệm giải tán công ty vài lần như mình thì đây là lời khuyên chân thành nhất mình dành cho các bạn. Các nhà đầu tư cũng không rảnh để đọc, mà có đọc cũng không rảnh để đọc cái của bạn. Chỉ nên làm Business Model khi bạn là một công ty đang đi vào guồng và cần phát triển thêm nữa như Mô hình Business Model của Facebook nhé.
Đây là Business Model của Facebook sau khi đã phát triển 01 thời gian, thời điểm này họ cần để quản lý chiến lược và tạo ra những động lực tăng trưởng mới, chứ không phải Startup như ban đầu nữa.
Bảng dưới đây hướng dẫn cách làm Business Model Canvas
Ok, thấy hay thì Like , thấy thích thì Subcribe. Lỡ mai này trên đường đời tấp nập, ta vô tình “vồ vập” lấy nhau.
Share giúp mình cho những ai cần nhé !
